مرکز بهداشت شهرستان قم

اهمیت و تاثیر تغذیه با شیر مادر، بر هوش فرزند

تغذیه  با شیرمادر ضریب هوشی شیرخواررا حدود 8 امتیاز ارتقا میدهد.

پژوهش هایی که تاکنون صورت پذیرفته است رابطه ای را میان شیرخوردن از سینه مادر و رشد شناختی و ادراکی کودکان نشان می دهد. برخی از این پژوهش ها حتی پا را فراتر گذاشته و تاثیر شیردادن مادر به فرزند را گسترده تر از این دیده و آن را در ارتقای موقعیت اجتماعی آینده کودک نیز سهیم دانسته اند. با این حال هرگز بدرستی معلوم نشده است آیا این آثار مثبت فقط حاصل شیر مادر است یا حاصل پیوندی که شیر دادن مادر به فرزندش میان آن دو ایجاد می کند؟

اکنون محققان بیمارستان اطفال بوستون ادعا می کنند به جامع ترین بررسی در این زمینه دست زده اند تا دقیقا مشخص کنند شیرخوردن از سینه مادر تا چه اندازه می تواند بر رشد مغزی نوزادان تاثیر گذارد و احیانا چه سهمی از این رشد را به عهده دارد؟

آنها برای این کار تمام عوامل شناخته شده ای را که ممکن است در شکل گیری هوش کودک سهمی داشته باشند مورد بررسی و حلاجی قرار داده اند. این عوامل از ضریب هوشی مادر گرفته تا درآمد و تحصیلات پدر و مادر را شامل می شود. حتی مسائلی مانند این که آیا کودکان در طول روز زمانی را خارج از منزل و در مراکز نگهداری از کودکان مانند مهد کودک می گذرانند نیز مورد توجه این پژوهشگران بوده است. آنها همچنین اطلاعات جزئی و دقیقی از ۱۳۱۲ کودک و مادر جمع آوری کرده اند. این که مادر چه مدتی از سینه خودش به کودک شیر می دهد و ...

بحث بر سر اینکه آیا عوامل محیطی بر میزان IQ و هوش انسان موثر هستند، سال‌هاست بر سر زبان دانشمندان و محققان است. یکی از جالب توجه‌ترین نتایجی که محققان اخیرا به آن دست یافته‌اند این است که شیر مادر بر سطح IQ نوزاد موثر است. این تحقیقات نشان می‌دهد که اسیدهای چرب موجود در شیر مادر بر رشد و تکامل مغز نوزاد تاثیر مستقیم دارد.

یافته‌های گروهی از دانشمندان در مجموعه آکادمی ملی علوم ایالات متحده آمریکا حاکی از آن است که چنانچه نوزاد متولد شده دارای نوعی ژن خاص پردازش‌کننده اسیدهای چرب (FADS2) باشد، با تغذیه از شیر مادر، فاکتور هوشش ارتقا پیدا می‌کند.

در پژوهشی که در سال 1990 در انگلستان انجام شد، بیش از 2000 نوزاد مورد مطالعه قرار گرفتند و مشخص شد که بیش از 90 درصد آن‌ها حداقل یک نسخه از ژن FADS2 و 50 درصدشان دو نسخه از این ژن را دارا بودند.
در این تحقیقات ثابت شد که نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کردند، 6 تا 8 واحد هوش بالاتری نسبت به نوزادانی با ژنتیک مشابه که شیر مادر نمی‌خوردند، داشتند. همچنین در این پژوهش‌ها محققان دریافتند که مواردی چون وزن نوزاد در هنگام تولد و طبقه اجتماعی مادر در میزان هوش تاثیری ندارد.

لیندا گاتفردسان، پروفسور دانشگاه دلاویر معتقد است که نمی‌توان گفت که DNA و ژن‌های انسان یک طرح و نقشه دقیق و شفاف از ماهیت انسان هستند. ژن‌ها فقط تعیین می‌کنند که افراد نسبت به برخی مسائل مستعد باشند یا نباشند. بنابراین گفته ژن FADS2 در نوزدان با مصرف شیر مادر فعال می‌شوند و منجر به بالا رفتن سطح IQ نوزاد می‌گردند. مکانیزم دقیق نحوه تاثیر شیر مادر بر این ژن هنوز تحت مطالعه است.