بیماری تب خونریزی دهنده کریمه کنگو (CCHF)
.
تاریخچه: تب خونريزي دهنده کریمه کنگو یک نوع بیماری ویروسی (از خانواده آربوویروس ها) و مشترک بین حیوان و انسان است که طي سالهاي 1945- 1944 باعث ابتلاي بيش از 200 نفر درمنطقه كريمه (Crimean) واقع در کشور اوكراين شد، بعدها بیماری در کنگو (Congo) واقع در زئیر در قاره آفریقا با علائم مشابه شناسایی شد؛ به همین دلیل نام اين بيماري تركيبي از هر دو محل كريمه و كنگو انتخاب گرديد. امروزه در بيشتر كشورها بخصوص كشورهاي همسايه ايران از جمله در كشور عراق، پاكستان، تركيه، افغانستان، دوبي، كشورهاي عربي و ... گزارشاتی از بیماری و مرگ ناشی از بیماری وجود دارد. در ایران نیز هرساله گزارشاتی از ابتلا یا مرگ ناشی از بیماری تب خونریزی دهنده کریمه کنگو در استان های مختلف کشور ثبت شده است. در ایران از سال 78 تا 89 از 805 مورد قطعی بیماری، 122 مورد منجر به مرگ شده است. بیشترین آلودگی ها به ترتیب مربوط به سیستان و بلوچستان، اصفهان، خراسان رضوی و ... می باشد. در استان قم در سال 1388 تعداد 2 مورد قطعی و 3 مورد محتمل کشف گردید و در سال 1389 موردی از بیماری کشف نشد این درحالی است که در سال جاری مجددا تعداد بیماران افزایش یافته است؛ تمامی این افراد در تماس با دام های غیرمجاز بوده اند و اکثرا از جگر خام یا نیم پز دام ذبح شده استفاده کرده اند.
علائم بیماریCCHF: بیماری دارای 4 مرحله است:
•1. دوره کمون : در این دوره که حدود3-1 روز و حداکثر13-9 روز طول می کشد بیمار ظاهرا سالم است.
•2. مرحله قبل از خونریزی: 7-1 روز طول می کشد؛ تب ،ضعف،سردرد شديد، لرز، درد شديد در
ناحيه پشت ، كمر و پاها،گيجي،كوفتگي و بي اشتهايي،تهوع و استفراغ بدون ارتباط با غذا
خوردن، اسهال، درد شكم و ... از عمده علائم این مرحله هستند.
•3. مرحله خونريزي دهنده: معمولا 10 - 1 روز طول مي كشد. خونريزي در مخاط ها، خونریزی زیرپوستی، تجمع خون و لخته زیر پوست و ساير پديده هاي خونريزي دهنده مثل دفع مدفوع تیره، خون در ادرار و خونريزي از بيني، لثه و ... ديده مي شود .
•4. مرگ یا بهبودی : تعداد ویروس ، زمان مراجعه بیمار، زمان تشخیص بیماری و شروع درمان در بهبودی بیمار تأثیر دارد و چنانچه زمان ها به موقع باشند بهبودی حاصل خواهد شد درغیر اینصورت عاقبت بیماری مرگ خواهد بود.
مخزن1 بیماریCCHF : کنه سخت از جنس هیالوما می باشد. کنه عامل بیماری را به تخم خود
انتقال می دهد؛ لذا نوزادها بیماری را از مادر خود به ارث برده هنگام خونخواری عامل
بیماری را به دیگران منتقل می کنند.
ناقل2 بیماریCCHF: کنه ، انواع مهره داران مانند دام ها (گاو، گوسفند و...)، سگ،
جوندگان، جوجه تیغی و ... باعث انتقال بیماری به انسان می شوند. پرندگان
ناقل غیر مستقیم اند؛ چراکه باعث انتقال کنه به انسان یا حیوان می شوند.
نکته: پرندگان به جز شتر مرغ نسبت به بیماری مقاوم اند و بیمار نمی شوند.
|
راههاي انتقال بيماريCCHF |
راههاي پيشگيري از بيماريCCHF |
|
گزش كنه آلوده يا له كردن آن روي پوست |
حفاظت فردي هنگام كار در فضاهايي كه احتمال وجود كنه هست (استفاده از دستكش، لباس كار،چكمه) |
|
تماس با دام آلوده |
•1. پرهيز از قرار دادن چاقوي آلوده به گوشت و احشاي دام در دهان •2. خريد دام مطمئن از مكانهايي كه مورد تأييد دامپزشكي است (براي ذبح و ...) •3. ذبح دام با هدف اداي نذورات و مراسم سنتي پسنديده مانند عقيقه و ... در كشتارگاهها •4. عدم نگهداري از حيوانات مگر در مواقع ضروري •5. رعايت اصول بهداشتي در نگهداري دام (خود دام،محل نگهداري دام، تغذيه دام و ...) •6. حفاظت فردي در تماس با دام (ذبح،تميز كردن و تماس با پوست، خون و ترشحات دام) •7. عدم جداسازي كنه با دست از دام يا انسان (روغن/ وازلين به سطح پشتي كنه ماليده شود تا تنفس وي قطع گردد، كم كم كنه پوست را رها مي كند) نكته: بيماري در دام آلوده هيچ علامتي ندارد؛ لذا از ظاهر دام متوجه بيماري آن نخواهيم شد. |
|
مصرف گوشت تازه خام يا نيم پز حيوانات آلوده |
•1. مصرف گوشت و احشا كاملا پخته (مغز پخت شده) •2. نگهداري گوشت و احشای دام به مدت 24 ساعت در سردخانه يا يخچال پس از ذبح و قبل از مصرف نكته : از مصرف خام جگر و ساير احشا و گوشت دام ها جدا پرهيز شود. |
|
تماس با خون و ترشحات بيمار و استنشاق هواي آلوده |
رعايت حفاظت فردي در تماس با بيمار مشكوك، محتمل و قطعي (استفاده از ماسك،دستكش،عينك،گان و...) |
مفاهیم:
1 مخزن= موجودی که یک عامل عفونی به طور معمول در آن زندگی و تکثیر نماید تا بتواند عامل بیماری را به میزبان حساس دیگری منتقل نماید.
2 ناقل= موجودی که باعث انتقال بیماری از مخزن به میزبان حساس می شود.
