مرکز بهداشت شهرستان قم

احساس غم به مدت کوتاه یک موضوع طبیعی است اما برخی افراد بطوردائم احساس ناراحتی و غم می کنند و بنظرشان زندگی ناامیدکننده است. اگر 5 علامت از علائم زیر را به مدت بیش از دو هفته تجربه کرده یا مانع از فعالیت روزمره ی شما می شود ، شما به افسردگی مبتلا هستید. و در این موارد توصیه می شود که برای ارزیابی به متخصص سلامت روان مراجعه نمایید . این علایم عبارتند از:
-    احساس درماندگی ، ناامیدی، گناه و بی ارزشی
-    منفی نگری شدید نسبت به آینده
-    عدم علاقه به انجام فعالیت های لذت بخش و سرگرمی ها
-    عدم علاقه به داشتن روابط جنسی
-    کاهش انرژی، خواب آلودگی و خستگی
-    مشکل در تصمیم گیری ، تمرکز و به خاطر سپردن مطالب
-    بی قراری، تحریک پذیری ، تغییرات خلقی
-    تغییر در اشتها

تاثیر افسردگی بر بیماری دیابت:
مراقبت از دیابت برای بیمار، تنش روانی زیادی ایجاد می کند.تنش روانی می تواند فرد را مستعد افسردگی کند با ظهور عوارض دیابت، فرد احساس درماندگی و ناکامی می کند.این احساسات می توانند بیمار را در معرض ابتلا به اختلالات تغذیه ای قرار دهند. عوارض هیجانی در تنش روانی نقش مهمی در کنترل قند خون در بیماری دیابت دارد. تنش روانی می تواند مقدار قند خون بیمار را تغییر دهد. این تغییرات از دو طریق اتفاق می افتد.
اولاً بیماران تحت تنش روانی ، مراقبت خوبی از خود به عمل نمی آورند. آنها از سلامت تغذیه ای مناسبی برخوردار نبوده ، کمتر ورزش می کنند.
ثانیاً، هورمون های تنش روانی می توانند مستقیماً باعث تغییر در سطح قند خون بیمار شوند. برای دیدن تاثیر تنش روانی بر قند خون، می توان قبل از سنجش قندخون خود، میزان تنش روانی ذهنی را با مقیاس 1 تا10 تخمین و ثبت کرد و عملاً در طی زمان، ارتباط تنش روانی با قندخون را ارزیابی نمود.خطر ابتلا به افسردگی در بیماران دیابتی دو برابر بیشتر از دیگران ( افراد جامعه) می باشدبه خصوص هنگامی که بیمار دچار عوارض بیماری دیابت مانند مشکلات چشم، کلیه، قطع عضو و غیره شده باشد.
افسردگی با تغییر شیوه ی زندگی یک بیمار مبتلا به دیابت می تواند بر مدیریت بیماری دیابت توسط بیمار تاثیر منفی بگذارد.
بطور کلی تاثیرات منفی افسردگی در بیماران مبتلا به دیابت عبارتند از:
-    کاهش عملکرد اجتماعی و کیفیت زندگی بیمار
-    کاهش فعالیت های حرکتی و احتمالاً افزایش چاقی
-    کاهش پای بندی به رژیم درمانی
-    افزایش بروز رفتارهای ناسالم مانند مصرف سیگار و الکل
-    کنترل ضعیف قند خون
-    افزایش احتمال بروز عوارض دیابت به سبب کنترل نامناسب قند خون

تاثیر روانشناختی بیماری مزمن:
افراد مبتلا به دیابت، فرایند روانشناختی معینی را تجربه می کنند. مراحل به شرح زیر است:
-    اولین مرحله ای که تجربه می شود« شوک » است. مواجهه اولیه با بیماری، غالباً همراه با ناباوری است.
-    در مرحله بعد « انکار» رخ می دهد. فرد وجود بیماری را نمی پذیرد .
-    مرحله سوم « چانه زنی» است. در این بیمار قول می دهد که ؟ بیماری وجود نداشته باشد.همه کارها را خوب انجام بدهد.
-    « خشم » از مراحلی است که تجربه آن به منظور پذیرش واقعیت در زندگی ضروری است.
-    « افسردگی » از دیگر مراحل برخورد با بیماری است. که به فرد اجازه فرایند ترمیم را می دهد.
-    آخرین مرحله « پذیرش » است.در این مرحله فرد واقعیت وجود بیماری را می پذیرد.
درک این امر که بیماری مزمن به معنای انتهای زندگی نیست و تنها نیاز به تغییراتی در روش زندگی وجود دارد. توجه به اینکه همیشه داروها و درمانهای جدیدی کشف و معرفی میشوند و می توانند بیمار را از ناامیدی برهاند، توجه به این نکته که تمرکز بر امروز و توانمندی های فرد علیرغم وجود شرایط مزمن بیماری، به فرد کمک می کند تا با این وضعیت کنار آمده و درصدد یافتن راه حلی برای مدیریت بیماری دیابت باشد.

روش های کاهش تنش روانی :
ارتباط بیمار با اعضای خانواده ، همکاران و گروه دوستان ، عامل حیاتی در احساس خوب بودن می باشد و منجر به مدیریت موثرتر بیماری می شود. افرادی که به تنهایی زندگی می کنند و فاقد چنین شبکه های حمایتی هستند احساس بدی داشته و نمی توانند بیماری خود را به نحوه موثری مدیریت نمایند.
اگر قند خون بالا موجب تنش زیاد می شود فرد می تواند تنش خود را با داشتن رژیم غذایی مناسب، شرکت در فعالیت های بدنی منظم ، خواب کافی و ورزش های آرام بخش کاهش دهد.
استفاده از آرام سازی موثر است.روش های مختلفی برای آرام سازی وجوددارند:
1.    تمرین های تنفسی : روی زمین دراز بکشید و عمیق نفس بکشید. دردم و بازدم عمیق عضلات خود را شل کنید. این تمرین را 5 تا 20 دقیقه در روز انجام دهید.
2.    روش آرامسازی پیشرونده : در این روش شما عضلات خود را منقبض وسپس بطور متوالی شل می کنید.
3.    افکار بد خود را به افکار خوب جایگزین کنید. برای این کار می توان به شعر ، دعا یا مطلبی دیگر فکر کرد.
4.    عضو گروه های حمایتی کمک کننده باشند و افراددیگری که به بیماری دیابت مبتلا هستند به آن ها کمک می کند تا کمتر احساس تنهایی نمایند. همچنین می توانند از روش های انطباقی که دیگران بکار برده اند استفاده کند.
5.    داشتن دوستانی در گروه های حمایتی از بار تنش روانی دیابت کم می کند.
6.    انجام فعالیت های مثبت جدید : مثلاً شرکت در برنامه های ورزشی یا انجام فعالیت های داوطلبان ای که در بیمارستان به فرد پیشنهاد می شوند.