وبا در کمین است
وبا درکمین است
آنچه باید درباره وبا بدانیم.
وبا(Cholera )یک عفونت اسهالی حاد است که به دنبال خوردن آب یا غذای آلوده به باکتری ویبریوکلرا ایجاد می شود. این بیماری اساسا با دسترسی ناکافی به آب آشامیدنی ایمن و سیستم جمع آوری فاضلاب نامناسب ارتباط دارد. بیماری از سرایت پذیری بالایی برخوردار است. اگرچه اغلب افراد آلوده، علائم بالینی نداشته یا علائم خفیفی دارند و میتوانند با موفقیت درمان شوند لیکن در مواردی نیز به دنبال بروز علائم اسهال حاد آبکی شدید میتواند با مرگ و میر و ناتوانی بالا توام بوده و در عرض چند ساعت منجر به مرگ بیمار شود. همچنین با توجه به شرایط جمعیت و منطقه درگیر، این امکان را دارد که به سرعت گسترش یابد. این بیماری هنوز دردنیا به عنوان یک تهدید برای سلامت عمومی جوامع محسوب می شود. طبق تخمین محققین، سالانه بین 3.1تا4 میلیون نفر در دنیا به این بیماری مبتلا می شوند و 143000-21000 نفر به دلیل ابتلای به این بیماری جان خود را از دست میدهند. این شرایط در حالی است که با درمان صحیح و مناسب، میزان کشندگی بیماری میتوا ند حتی به کمتر از 1 %کاهش یابد. انتقال این بیماری کاملا با شرایط بهداشتی نامناسب شامل عدم دسترسی کافی و مناسب به آب سالم و تسهیلات دفع بهداشتی فاضلاب مرتبط می باشد. نواحی پرجمعیت حاشیه شهر، کمپ های تعبیه شده برای جمعیت های داخلی جا به جا شده) به عنوان مثال در شرایط وقوع بلایای طبیعی و یا کمپ های جمعیت های مهاجرین در صورت عدم دسترسی به حداقل ملزومات مورد نیاز شامل آب سالم و فاضلاب بهداشتی، مناطقی هستند که به طور قابل توجهی در معرض خطراین بیماری قرار دارند.
نظام مراقبت این بیماری مبتنی بر شناسایی دقیق و به هنگام موارد اسهال حاد آبکی ، نمونه گیری از موارد مشکوک ، انجام بررسی های آزمایشگاهی مورد نیاز جهت تشخیص قطعی ابتلا و همچنین انجام تستهای حساسیت آنتی بیوتیکی در موارد دارای تایید قطعی آزمایشگاهی می باشد.
در نظام مراقبت وبا تعریف موارد به شرح زیر می باشد:
اسهال حاد آبکی:
اسهال حاد آبکی عبارت است از دفع 3 بار یا بیشتر مدفوع شل یا آبکی، غیر خونی( طی 24 ساعت)و طول دوره 7 روز یا کمتر باشد.
مورد مشکوک به وبا:
در مناطقی که درگیر طغیان وبا نباشند : هر بیمار با سن 2 سال یا بالاتر مبتلا به اسهال حاد آبکی و کم آبی شدید یا مرگ ناشی از اسهال حاد آبکی به عنوان مورد مشکوک به وبا خواهد بود. در مناطق درگیر طغیان وبا : هر مورد اسهال حاد آبکی یا مرگ ناشی از آن به عنوان مورد مشکوک به وبا می باشد
مورد قطعی وبا:
هر مورد مشکوک به وبا که ویبریو کلرا O1 یا O139 به روش کشت یا PCR از نمونه وی جدا شده باشد به عنوان "مورد قطعی وبا "طبقه بندی می گردد . مناطق آندمیک( بومی) وبا: مناطق دارای انتقال محلی موارد قطعی وبا طی 3 سال گذشته به عنوان مناطق اندمیک یا بومی وبا می باشند . این مناطق ممکن است شامل یک استان ، منطقه یا نواحی کوچکتر باشد
نکته: هر کشوری که دارای یک یا بیشتر استان/ منطقه/ ناحیه آندمیک وبا طبق تعاریف فوق باشد ، به عنوان کشور اندمیک وبا در نظر گرفته خواهد شد.
مناطق HOT SPOTاز نظر وبا:
منطقه hot spot از نظر وبا عبارت است از منطقه / محدوده جغرافیایی به عنوان مثال شهر ، یا مناطق تقسیم بندی شده از نظر اداری یا تقسیم بندی شده در حوزه خدمات سلامت که شرایط محیطی ، فرهنگی و/ یا اجتماعی- اقتصادی آن انتقال وبا را تسهیل میکند و به صورت دائم یا با تناوب زمانی منظم ، موارد بیماری وبا در این مناطق مشاهده و گزارش می شود. مناطق hot spotنقش مهمی در انتشار بیماری به مناطق دیگر دارند.
طغیان وبا:
وقوع حداقل یک مورد تایید شده وبا همراه با مستندات مبنی بر انتقال محلی بیماری ، به عنوان طغیان وبا در نظر گرفته میشود. § در مناطقی انتقال موارد این بیماری به طور پایدار)در تمام طول سال ( رخ می دهد ، افزایش غیر منتظره )از نظر تعداد یا زمان( موارد مشکوک به وبا طی 2 هفته متوالی در صورتی که تعدادی از این موارد دارای تایید آزمایشگاهی باشند ، طغیان وبا خواهد بود. در چنین شرایطی باید با انجام اقدامات مازاد پاسخ دهی و کنترل طغیان ، افزایش موارد بیماری به درستی ارزیابی و پاسخ داده شوند.
) Cholera Alertiaهشدار وبا(:
هشدار وبا:
عبارت است از شناسایی 2 مورد یا بیشتر فرد با سن 2 سال یا بالاتر)مرتبط از نظر زمانی و مکانی( مبتلا به اسهال حاد آبکی همراه با کم آبی شدید یا مرگ ناشی از اسهال حاد آبکی از همان مناطق به فاصله زمانی یک هفته از یکدیگر
-یا یک مورد مرگ ناشی از اسهال حاد آبکی شدید در یک فرد حداقل 5 ساله
. یا یک مورد اسهال حاد آبکی با تست تشخیص سریع مثبت از نظر کلرا )Test Diagnostic Rapid Positive ) در منطقه ای )از جمله مناطق در خطر گسترش بیماری ناشی از طغیان اخیر( که هنوز مورد قطعی وبا کشف نشده است.
حذف وبا : ( Cholera Eradication )
هر کشوری که حداقل3 سال متوالی هیچ مورد قطعی وبا ناشی از انتقال محلی بیماری نداشته باشد و دارای نظام مراقبت اپیدمیولوژیک و آزمایشگاهی کارآمدی باشد که قادر به شناسایی و تایید موارد وبا است ، به مرحله حذف کلرا دست یافته است.
اندیکاسیون های نمونه گیری از نظر التور (تهیه نمونه سوآپ رکتال ) در نظام مراقبت کشوری
بالا بردن میزان حساسیت نظام مراقبت بیماری و با در کشور در قالب اجرای نظام مراقبت سندرمیک ، همچنین ارتقای
شاخص نمونه گیری از موارد مشکوک به و با از جمله مهم ترین اقدامات در برنامه مراقبت وبا محسوب می گردند.
در نظام کشوری مراقبت وبا ، در موارد زیر باید نمونه گیری از نظرالتور انجام شود:
-1 هر فرد 2سال و بالاتر مبتلا به اسهال حاد آبکی با کم آبی شدید یا متوسط در تمام فصول سال
-2مرگ از اسهال با هرسنی ( تهیه نمونه سوآپ رکتال از فرد فوت شده و همچنین از موارد تماسهای نزدیک فردمتوفی
-3 وقوع هر مورد طغیان بیماری اسهال حاد آبکی در منطقه صرف نظر از سن و یا شدت بیماری(تهیه 2-3سوآپ رکتال)
در مواقع مواجهه با طغیان عموما توصیه می شود از 5 درصد موارد علامت دار نمونه تهیه شود.
مشکوک شدن به بیماری وبا توسط پزشک معالج
با توجه به اینکه همه گیری COVID-19هنوز خاتمه نیافته است ، تاکید می گردد که در مواجهه با بیمارانی که طبق تعاریف
فوق اندیکاسیون نمونه گیری از نظر التور دارند، تهیه نمونه رکتال سواپ و همچنین انتقال نمونه های اخذشده با رعایت احتیاط های توصیه شده برای پیشگیری و کنترل عفونت در وبا و COVID-19 انجام شود.
مصرف آنتی بیوتیک وسایر داروهای مورد نیاز می بایست حتما پس از تجویز پزشک وپس از معاینه بیمار انجام شود .
نظر دهید