مرکز بهداشت شهرستان قم

امسال نیز به رسم هر ساله از روز 13 تیر به مدت یک هفته به نام روز ملی بیماریهای زئونوز (بیماری های قابل انتقال بین حیوان و انسان) نامگذاری شده است؛ نظر به اهمیت این دسته از بیماری ها؛ از طرفی نقش همکاران عرصه سلامت در ارائه مطالب آموزشی، بیاییم در این هفته با ارائه مطالب آموزشی به خانواده و اطرافیان خود قسمتی از دین خود را به علم ادا نماییم:
. پیشگیری از تب خونریزی دهنده کریمه کنگو یا CCHF:1
ذبح دام با نیت مصرف خانوار، اعتقادات مذهبی همچون عقی قه، نذر و ...، در کشتارگاه های استان که مجهز به اتاق پیش سرد هستند (اتاق پیش سرد گوشت دام را برای مدت 24 ساعت در دمای یخچال نگه داشته سپس به مصرف کننده یا سفارش دهنده تحویل می دهد که با این عمل نه تنها عامل بیماری تب خونریزی دهنده کریمه کنگو بلکه عامل بیماری تعدادی از سایر بیماری ها نیز از بین می رود) و از کشتار دام در حیاط، کوچه و خیابان که محل تردد افراد است جدا پرهیز کنیم.
تب مالت یا بروسلوزیس:2
از شیر و لبنیات پاستوریزه یا هموژنیزه استفاده شود (با تمام مشکلات مطرح شده صرف نظر از شایعه یا حقیقت داشتن آن، ضرر شیر و لبنیات پاستوریزه بسیار کمتر از شیر و لبنیات محلی آلوده است) یا حتی الامکان اجازه دهیم شیر قبل از مصرف و پس از اینکه به نقطه جوشیدن رسید به مدت 5 دقیقه قل بزند (بجوشد)
3. پیشگیری از بیماری سالک:
با نصب توری ریزبافت (چون پشه خاکی ها بسیار ریزند) به در و پنجره ها، همراه بردن پشه بند ریزبافت یا قلم دافع حشرات در سفر و رعایت اصول بهداشتی از ابتلا به سالک پیشگیری کنیم.
4. پیشگیری از بیماری هاری: این بیماری 100% کشنده است.
دو راهکار وجود دارد:
الف) پیشگیری از جراحت توسط حیوانات (پستانداران خونگرم مانند گوسفند، بز، گاو، الاغ، شتر، سگ، کربه، گرگ، شغال و ...) با نزدیک نشدن و خیره نگاه نگردن به آنها، آزار ندادن آنها و عدم نگهداری حیوانات در منازل مگر موارد ضروری همچون نگهبانی و ... (خیره نگاه کردن به چشمان سک به منزله اعلامجنگ برای وی می باشد، همچنین سگ ها تمایل دارند هر چیزی را که با سرعت از مقابل چشمانشان می کذرد بگیرند لذا در مقابل سگ ها ندوید)
ب) پس از ایجاد جراحت انجام اقدام فوری : شستشوی فوری زخم و مراجعه به مرکز هاری در صورت ایجاد جراحت با هروسعتی از آسیب حتی خراش پوستی، توسط هر نوع حیوان (اهلی یا وحشی یا تربیت شده)، در هر نقطه از بدن، در هر ساعتی از شبانه روز حتی روزهای تعطیل
بیماری های نوپدید منتقله از حشرات بیماری هایی مانند تب دنگ، چیکنگونیا، زیکا و ...
اکثر این بیماری ها درحال حاضر در ایران گزارش نشده اند؛ ولیکن کشورهای نزدیک ایران همچون پاکستان، هندوستان، عربستان، عمان و یمن سالانه تعداد قابل توجهی از ابتلا و مرگ از  تب دنگ و چیکنگونیا را گزارش می کنند؛ کشورهایی مانند ترکیه، برزیل، مکزیک و ... که مقصد بسیای از مسافرین ایرانی است تعداد قابل توجهی از موارد زیکا را گزارش کرده اند و در نتیجه کشور ایران نیز بواسطه این مسافرت ها همواره در معرض خطر می باشد و لازم است از تجربیات کشورهای آلوده در مسیر کنترل بیماری استفاده نموده اجازه ورود به این بیماری ها را ندهد.
از جمله راه های پیشگیری از ورود بیماری به ایران مبارزه با ناقل بیماری یعنی پشه آئدس که پشه ای روزفعال و سیاه رنگ می باشد است. خوشبختانه مسئولین بهداشتی کشور و به خصوص استان قم به این امر توجه نموده اند و بررسی در جستجوی این نوع پشه در دستور کار و در حال انجام است.
تب دنگ: در دسته  تب های خونریزی دهنده ویروسی، با علائمی شبیه آنفلوانزا که نهایتا با خونریزی (خونریزی های نقطه ای شبیه جوش و ...) خود را نشان می دهد قرار دارد.
چیکنگونیا: این بیماری نیز در دسته تب های خونریزی دهنده ویروسی جای دارد؛ با تب و درد مفاصل و نهایتا خونریزی خود را نشان می دهد.
زیکا: این بیماری نیز جزء تب های خونریزی دهنده ویروسی قلمداد می شود؛ علائم آن شامل  تب، درد مفاصل، جوش های خارش دار و التهاب چشم ها است؛ بیشترین اثر منفی را بر زنان باردار دارد به طوری که جنین زن مبتلا دچار میکروسفالی (کوچک شدن غیرطبیعی مغز و در نتیجه عقب ماندگی) می شود.
پیشگیری در تمامی موارد شامل پیشگیری از گزش پشه با استفاده از نصب توری به در و پنجره ها، استفاده از پشه بند یا دور کننده های حشرات (پماد و ...)، پوشیدن لباس های پوشیده، عدم مسافرت به مناطق آلوده مگر در موارد اضطرار با رعایت اصول بهداشتی، در صورت بروز علائم بیماری پس از سفر به کشورهای آلوده مراجعه فوری به پزشک و مطلع کردن پزشک از سابقه سفر.