مرکز بهداشت شهرستان قم

الف: توصیه های ایمنی قبل اززلزله
1-    منزل خودرابراساس اصول مهندسی زلزله بسازید و در این مورد از افراد متخصص بهره بگیرید.
2- با صحبت در مورد زلزله، اعضای خانواده را با این پدیده آشنا کرده تا ترس حاصل از آن کاهش یافته و در نتیجه در هنگام بروز حادثه عملکرد صحیحی داشته باشند.
3-    در راستای امر فوق برای فرزندان کتاب و فیلم‌های آموزشی تهیه کنید و با هم آنها را بررسی کنید.
4-    با شرکت در کلاس‌های هلال‌احمر اصول کمک‌های اولیه را آموخته و به اعضای خانواده آموزش دهید.
5-    با مراکزی که در خصوص ایمن‌سازی فعالیت دارند، جهت کسب اطلاعات بیشتر ارتباط داشته باشید.
6-    جهت تبادل نظر با دبیران، بامدرسة فرزندان خود در ارتباط باشید.
7-    نقاط ضعف منزل را شناسایی کرده وآنهارفع کنید.
8- نقاط امن منزل را به اعضای خانواده معرفی کنید. (مانند:زیر میزهای محکم، چارچوب در، کنار بعضی از دیوارهای داخلی، گوشة اتاق)
9-    نحوه‌ی پناه‌گیری را خود آموخته و به اعضای خانواده نیز آموزش دهید.
10- راههای خروج اضطراری را به اعضای خانواده نشان دهید.
11-در طی سال حداقل دو بار مانور زلزله را انجام دهید.
12-شیشه را بانوار چسب یا نایلون‌های بی‌رنگ ایمن کنید.
13- میز مطالعه و مبلمان را از پنجره دور کنید.
14- لوازم سنگین مانند گلدان را از سقف آویزان نکنید و تا حد امکان لوازم پلاستیکی سبک را جایگزین لوازم شیشه‌ای کنید.
15- لامپ‌های مهتابی را با حفاظ ایمن کنید.
16- جعبة کمک‌های اولیه و کپسول آتش‌نشانی را تهیه کرده،‌ نحوة استفاده از آن را آموخته و به اعضای خانواده نیز آموزش دهید.
17- لولة گاز و آب را به شیر برش خود کار مجهز کنید.
18- بهتر است در منزل از آبگرم‌کن ایستاده استفاده کنید زیرا آب داخل مخزن آن بعد از زلزله بسیار مفید است و آن را توسط اتصالات مخصوص به دیوار محکم کنید.
19- کیف ایمنی را تهیه کرده و در جای امن قرار دهید.
20-مواد آتش‌زا و خطرآفرین را از خانه دور کنید.
21-در مسیر پله‌ها و راهرو وسایلی مانند گلدان، سطل زباله و غیره قرار ندهید تا هنگام خروج اضطراری مشکل آفرین نباشند.
22-برای هر یک از اعضای خانواده کارت شناسایی تهیه کنید؛ به‌طوریکه همیشه آن را به‌همراه داشته باشند. مشخصات کارت:
- مشخصات فردی
- آدرس منزل
- تلفن(های) تماس ضروری
- گروه خونی
- بیماری خاص و داروی ویژه در صورت ابتلا
 ب: توصیه های ایمنی درهنگام زلزله
1-    خونسردی و آرامش خود را حفظ کنید.
2-    به‌سمت درب خروج هجوم نبرید.
3-    ازآسانسور استفاده نکنید.
 ب-1- داخل منزل:
1- به زیر میزرفته و با دو دست محکم پایه‌های میز را بگیرید.
2-در چهارچوب در، گوشه اتاق و زیر ستون های اصلی نیز می‌توانید پناه بگیرید.
3-اگر در طبقات زیرزمین هستید، در مکانی امن جای گرفته و تا پایان لرزش آنجا بمانید.
4- در راه پله با دو دست سر را گرفته، بنشینید و خود را به یک سمت پله بکشانید و از بالا یا پایین رفتن بپرهیزید.
5- از قفسه‌ها فاصله بگیرید.
ب-2- داخل حیاط:
1- ضمن حفظ آرامش از دیوار و ساختمان منزل فاصله بگیرید.
2- در جای مناسب نشسته و با دو دست سر خود را بگیرید.
 
ب-3- در خیابان:
1- از ساختمان‌های بلند و تیرهای برق فاصله بگیرید و ضمن این کار مراقب اطراف نیز باشید. (مثل سایرافراد و اتومبیل‌ها و غیره)
2- به فضای باز رفته و در مکانی امن پناه بگیرید.
3- اگر فضای باز و امن در دسترس نبود، به کنار ماشین‌هایی که پارک شده‌اند بروید، بنشینید و با دو دست محکم از سر خود محافظت کنید.
 
ب-4- در جاده:
1- اگر در حال رانندگی هستید، با حفظ آرامش اتومبیل را هدایت کرده و در صورت امکان آن را در یک مکان مناسب پارک کرده و از آن فاصله بگیرید زیرا امکان برخورد سایر اتومبیل‌ها وجود دارد.
2- اگر به‌عنوان مسافر در داخل اتومبیل یا اتوبوس حضور دارید، با دو دست، محکم صندلی یا میلة اتوبوس را گرفته و سر خود را به پایین خم کنید.
توجه:
•   در هنگام زلزله درصورتی از جای خود حرکت کنید که مطمئن باشید، حداکثردر عرض 10 ثانیه به مکان امن خواهید رسید. در غیر این صورت در نزدیکترین مکانی که امنیت نسبی دارد پناه بگیرید.
•   درتمام حالات اگر نزدیک درب خروجی طبقه همکف هستید، با احتیاط خارج شده و به فضای باز و مکان امن بروید و مراقب اشیاء پرتابی از ساختمان‌ها باشید.
•   در تمام حالات تا اتمام لرزش‌ها در جای خود ثابت بمانید و پس از آن ضمن اطمینان از سلامتی خود، با احتیاط از محیط خارج شده و به فضای باز و مکان امن بروید.
 
ج: توصیه‌های ایمنی  بعد از زلزله
1-  خونسردی وآرامش خود را حفظ کنید.
2- بعد از اتمام لرزش‌ها و پس از بررسی و اطمینان از وضعیت سلامتی خود، با احتیاط از محل خارج شوید و به محیط امنی بروید.
3- اعضای خانواده که زیر آوار نمانده‌اند را پیدا کرده و از وضعیت سلامتی آن‌ها اطمینان حاصل کنید.
4- در صورت آسیب‌دیدگی جزئی به‌کمک دیگران، خود را به‌صورت سرپایی مداوا کرده و سپس به کمک سایرین و زیر آوارماندگان بشتابید.
5- مجروحین را بسیار با احتیاط حرکت دهید.
6- از تجمع بی‌مورد در اطراف مجروحین بپرهیزید.
7- به نیروهای انتظامی و هلال احمر کمک کنید و از دستورات آنها پیروی کنید.
8-از وارد شدن به محل‌های نیمه تخریب بپرهیزید.
9-به محض استشمام بوی گاز در صورت امکان فلکه اصلی را قطع کنید و اگر نتوانستید، فوراً محل را ترک کنید.
10-آتش‌سوزی‌های کوچک را مهار کنید.
11-جهت جلوگیری از شیوع بیماری‌، مواد آلوده را از محیط دور ساخته یا با خاک بپوشانید.
12- از طریق رادیو ترانزیستوری از دستورات مسئولین مطلع شده و از آن‌ها پیروی کنید.
13-مراقب پس‌لرزه‌ها باشید.
14- مکانی امن را جهت استراحت و ذخیره مواد دارویی و غذایی آماده کنید.
15- مواد دارویی و غذایی را به موقع و صحیح مصرف کنید تا بعداً دچار مشکل نشوید.
16- در موارد بسیار ضروری، از تلفن استفاده کنید.
17- جهت روشنایی محیط از چراغ قوه استفاده کنید زیرا روشن کردن کبریت ممکن است باعث انفجارشود. (به‌علت نشت گاز)
18- بعد از زلزله ساختمان را مورد بررسی قرارداده و به محل‌های ترک خورده وارد نشوید و برای تعمیر آنها برنامه‌ریزی کنید.
 
در پایان یادآور می‌شویم که ما زمانی از زلزله کمتر آسیب خواهیم دید که:
٭ساختمان براساس اصول مهندسی زلزله ساخته شده باشد.
 ٭٭اگر اقدامات قبل و حین زلزله با دقت انجام گرفته شده باشد، سپس اقدامات فوق می‌توانند به ماکمک کنند.
٭٭اگر اقدامات قبل و حین زلزله با دقت انجام گرفته شده باشد، سپس اقدامات فوق می‌توانند به ماکمک کنند.